Praca w branżach wysokiego wzrostu - szanse na integrację zawodową osób zagrożonych w Polsce |. NESsT

Szybko rozwijające się branże w Polsce stworzą tysiące miejsc pracy w ciągu najbliższych pięciu lat. Wiele z dostępnych stanowisk w tych branżach zapewnia godne zatrudnienie, a jednocześnie nie wymaga wyższego wykształcenia ani wieloletniego doświadczenia. Czy te gałęzie przemysłu stanowią kluczową szansę dla integracji zawodowej społeczności o mniejszych szansach? NESsT uważa, że tak.

Opisujemy obecne trendy gospodarcze i społeczne w kraju oraz to, w jaki sposób wskazują one na możliwości rozwoju w następujących branżach o wysokim wzroście: produkcja, lotnictwo, przetwórstwo spożywcze, logistyka i rynek magazynowy, opieka pielęgniarska i długoterminowa oraz handel detaliczny.

Kluczowe trendy

Polska gospodarka przeżyła w 2017 roku dobry rok.

dynamiczny wzrost (4% w 2017 r.) napędzany przez konsumpcję prywatną i popyt krajowy
silny rynek pracy (stopa bezrobocia na poziomie 6,8% [1])
Znacząca ogólna presja płacowa (średnie płace wzrosły o 7,4%, w październiku 2017[2]).

Wszystko to, jak również ostatnie działania w zakresie polityki społecznej, spowodowały znaczny spadek liczby osób żyjących poniżej granicy ubóstwa: z 6,5% populacji w 2015 roku do 4,9% w 2016 roku [3]. O pozytywnych zmianach społeczno-gospodarczych świadczy również malejący wskaźnik współczynnika Giniego, który obrazuje poziom nierówności w kraju - 29,8% w 2016 roku [4].

Te optymistyczne trendy będą kontynuowane w 2018 roku. Jednak nie wszyscy w równym stopniu korzystają z dynamicznego wzrostu gospodarczego kraju. W rzeczywistości, niedobory siły roboczej w Polsce są spowodowane nie tylko demografią (tj. ujemny przyrost naturalny, wysoki odpływ ludności, itp.

W Polsce nadal istnieją grupy osób, które potencjalnie mogłyby wejść na rynek pracy, ale nie robią tego z różnych powodów (tj. brak kwalifikacji, niepełnosprawność lub choroba, opieka nad osobami zależnymi, takimi jak dzieci lub osoby starsze, niska mobilność, dyskryminacja i inne). W Polsce 30% populacji powyżej 15 roku życia pozostaje poza rynkiem pracy wg stanu na 2017 r. [5] [6].

Nierówności trwają

Istnieją szczególne grupy w trudnej sytuacji, które są wyłączone z siły roboczej:

młodzież - bezrobocie wśród osób w wieku 15-24 lata wynosi 14,6% [7], wielu z nich nigdy nie miało szansy na pracę;
kobiety - 61,6% populacji biernych zawodowo stanowią kobiety, a ponad 30% tej grupy to osoby w wieku produkcyjnym (18-59 lat);
osoby niepełnosprawne - wyższa stopa bezrobocia i niższy wskaźnik aktywności zawodowej (tylko 29,9%, w porównaniu z 79,9% wśród osób bez niepełnosprawności)[8].

Oprócz wykluczenia pewnych grup, zauważalne są dysproporcje pomiędzy obszarami wiejskimi i miejskimi, a także pomiędzy poszczególnymi regionami. Tradycyjnie, duże miasta i zachodnie regiony Polski są bardziej rozwinięte, uprzemysłowione, z dobrą infrastrukturą, przyciągają więcej inwestorów i generują więcej miejsc pracy. Z kolei biedniejsze i słabiej rozwinięte regiony Polski wschodniej mają znacznie wyższe niż przeciętne stopy bezrobocia. Więcej osób pozostaje tu nieaktywnych zawodowo, a średnie płace są w niektórych przypadkach o 20% niższe niż w regionach uprzemysłowionych [9].

Praca nad szkoleniem i przygotowaniem tych nieaktywnych zawodowo i wykluczonych grup do podjęcia zatrudnienia może potencjalnie stać się ogromną pulą talentów dla pracodawców w czasie, gdy populacja w wieku produkcyjnym w Polsce kurczy się. W latach 2015-2010, Organizacja Narodów Zjednoczonych szacuje spadek populacji w wieku produkcyjnym o 5,3% z powodu emigracji netto, trendów demograficznych i ostatnich działań politycznych (np. obniżenie wieku emerytalnego w 2017 r.). Trend ten zwiększy możliwości uczestnictwa w rynku pracy, szczególnie wśród osób o niskich kwalifikacjach.[10] Jest to jeszcze bardziej istotne w obecnej sytuacji, w której większość pracodawców deklaruje, że znalezienie wykwalifikowanych pracowników, szczególnie na stanowiska średniego i niższego szczebla, nadal stanowi duże wyzwanie. (50,8% pracodawców badanych przez Work Service S. A.). [11]

Proponowane rozwiązanie: NESsT Empowers

Aby zająć się problemem niedostatecznego zatrudnienia i ubóstwa, NESsT uruchomił NESsT Empowers, program, który zajmuje się brakiem wysokiej jakości miejsc pracy dla wykwalifikowanych pracowników, dostępnych dla społeczności o niedostatecznym zatrudnieniu. Program inwestuje w przedsiębiorstwa społeczne, które przygotowują ludzi z tych społeczności do godnego zatrudnienia.

Program NESsT Empowers w Polsce podczas swojej inauguracji w 2014 roku skupił się na branży Business Process Outsourcing and Information Industry (BPO/IT). W ramach programu powstało dogłębne studium branży i możliwości zatrudnienia, jakie oferuje dla zagrożonej młodzieży i kobiet w Polsce - czytamy w raporcie. W oparciu o te wyniki NESsT Polska zaprosiła przedsiębiorstwa społeczne, które mają na swoim koncie osiągnięcia i wykazały się zdolnością do szkolenia grup zagrożonych i wykluczonych, do składania wniosków o przyjęcie do swojego portfolio w kraju. Obecnie NESsT wspiera Dimpact i Coders Lab, dwa przedsiębiorstwa społeczne, których celem jest stworzenie 2 235 miejsc pracy dla zagrożonej młodzieży i kobiet w branży BPO/IT w ciągu najbliższych pięciu lat.

Branże o wysokim wzroście

Opierając się na wynikach tych działań, NESsT Polska rozszerzyła program NESsT Empowers o sześć nowych, szybko rozwijających się branż w kraju. Branże te zostały specjalnie wybrane, ponieważ oferują możliwości zatrudnienia w obszarach zawodowych, które wymagają ograniczonej ilości edukacji i mają niskie bariery wejścia. Są to: